INTERESANTE

Emërtimi “shqiptar” (prej këtej edhe “Shqipëri”) i njohur e shqiptuar si i tillë vetëm nga shqiptarët, përbën një rekord më vete dhe e tejkalon emrin “magyar” dmth. “hungarez”, prej nga rrjedh edhe “Magyarország” dmth “Hungari”, me të cilin hungarezët pagëzojnë vendin e tyre e që si pasojë përbën edhe bazën për bartësit e tij.

Emër (sipas një prej teorive rrjedh nga emri që bartet nga hungarishtja e vjetër: Mogyër) me origjinë nga njëri nga fiset gjysëm-nomade që u shpërngulën nga stepat e Uraleve në shekujt IX dhe X, duket se vetëm një pjesë e sllavëve fqinjë kanë preferuar t’i thërrasin ata kështu, por më tej edhe arabët përreth Mesdheut ngjan se i quajnë ata po me këtë emër.

Çuditërisht as gjuhë hungro-fine si estonishtja, finlandishtja apo turqishtja (ku bën pjesë edhe vetë hungarishtja) nuk i thërrasin ata me këtë emër.

Ndërkaq, interesant është fakti se perveç turqve (të cilët i njohin shqiptarët si “arnaut” e vendin e tyre si “Arnavutluk”), në hapësiren europiane nga Kaukazi ..

Në sajë të studimeve të dijetarëve të njohur francezë, gjermanë dhe veçanërisht grekë, shumë nga aspektet e errëta të historisë së Greqisë mesjetare, në fund të shekullit të XIX-të, patën denjësisht një shkëlqim të papritur.

Baza e punës së tyre, që nevojitet të kujtohen në menyre specifike, ishin të dhënat e marra nëpërmjet lajmeve lokale – pjesërisht të humbura gjatë pushtimit turk – dhe nga dokumentat monumentale të ofruara nga arkivat venedikase, spanjolle, frënge e pjesërisht edhe italiane.

Vetëm në ishullin e Qipros, na kujton Konstantinos Sathas, të dhënat i shpëtuan katastrofës së zemërimit musliman, e midis tyre kemi “Kronikat e Qipros” të Leontoi de Macheras të shkruara rreth vitit 1320 të cilat janë të rëndësishme për këtë anketë historike. Dorëshkrimi origjinal i “Kronikave të Qipros” i gjendur në Oksford të Anglisë, u botua në 1882 nga “L’Ecole des Langues Orientales Vivantes” dhe teksti në gjuhën greke u redaktua nga Emmanuel Miller dhe Kostantinos Sathas.

Historiograf..

Muzeu i Alfabetit në Maqedoninë e Veriut nuk ka ende të zgjidhur çështjen e pronësisë.

Në katin përdhe janë ende të dukshme reklamat e bizneseve. Kjo pasi kati përdhe dhe një pjesë e oborrit është në pronësi private.

Ndonëse shtëpia ka qenë në pronësi të atdhetarit Fehim Zavalani, në kadastrën e Manastirit emri i tij nuk rezulton asgjëkundi. Regjistrimi i parë i kësaj prone në kadastër është bërë në vitin 1932. Çuditërisht shtëpia me sipërfaqe 266 m2 dhe 500 m2 oborr rezulton në pronësi të Jovanovic Kirkova Hrisulla, nga Manastiri.

Më 1964, me vendim trashëgimie në kadastrën e Manastirit shkruhet se Kirkova mban gjysmën e kësaj pasurie, ndërsa gjysmën ua kalon dy djemve: Kirkova Jovanov Mirosllav dhe Kirkova Jovanov Darko.

Në 1972 bëhet një ndarje e re dhe Darko pjesën e tij ia dhuron vëllait, Mirosllav.

Më 1981 përsëri me vendim nga komuna dhe nga gjyqi themelor shkruhet se Kirkovic Jovan Mirosllav, i cili rezulton pronar i kësaj prone, jeton në Beograd. Pra një serb bëhet pronar..

Ilirët dhe epirotët kanë përbërë prej kohësh në historiografinë mo- derne dy komponentë të një binomi, përpjekjet për zgjidhjen e të cilit kanë kërkuar një angazhim shkencor ndërdisiplinor të historianëve, ar- keologëve dhe linguistëve. Në këtë drejtim janë bërë shumë hapa për- para, por mbetet ende për t’u bërë, përderisa opinioni shkencor vazhdon të mos jetë në një emërues të përbashkët për të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me përmbajtjen dhe veçoritë e zhvillimit historik të tyre.
Pa pasur qëllim të rihapim këtu një diskutim tashmë mjaft të njo- hur mbi raportet brenda këtij binomi dhe veçanërisht mbi ato të për- bërësit të dytë të tij me botën greke, do të ndalemi në disa paralele e veçanti që e karakterizojnë zhvillimin historik të ilirëve dhe epirotëve, duke marrë shkas nga përfaqësimi bashkërisht i qytetërimeve të tyre në një kspozitë arkeologjike aq të përkryer si ajo e Hildeshajmit, në kuadrin e paraqitjes tërësore të qytetërimit të lashtë të truallit të sotëm të shqiptarëve..

Nga Gëzim Kabashi

Në amfiteatrin e Durrësit kanë filluar të martën sondazhet, që synojnë zbulimin e elementeve të arenës ende të mbuluar, si dhe lidhjen me kodrën ku është mbështetur një pjesë e monumentit.

Drejtori i Qendrës Muzeore Durrës, Alban Ramohito tha për BIRN se sondazhet po realizohen nga firma “Altea & Geostudio 2000”. Leja e ministrisë së Kulturës ka mundësuar punimet e firmës së licensuar për ndërhyrje të këtij lloji – tha Ramohito.

Specialistë dhe arkeologë po ndjekin nga afër punën që po kryhet në pjesën qendrore të amfiteatrit.

Ky është hapi i parë për zbatimin e projektit afatgjatë për hapjen e plotë të amfiteatrit të ndërtuar në shek II pas Krishtit. Projekti për hapjen e plotë të amfiteatrit si dhe për rehabilitimin e plotë e zonës qendrore të Durrësit u bë i njohur dy vjet më parë.

Bashkia e Durrësit, ministria e Kulturës dhe Fondacioni shqiptaro-amerikan për zhvillim AADF po bashkëpunojnë për zbulimin e plotë të monumentit më të madh që është gjetur deri tani..

Bedri Tahiri

(Shkrim i botuar në “Bujku” dhe në “Zëri i Kosovës”, në vitin 1997, kushtuar Bekë Hysenit- Galicës, të njohur më shumë si Plaku i Çetës, të cilin ditë më parë e gjeta në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë, ngase biblioteka ime është djegur gjatë luftës sonë çlirimtare 1998-1999)

Lugu i zanave

Trojet shqiptare janë përplot toponime të stërlashta. I tillë është edhe Lugu i Zanave në Galicë. Një vend i përthyer keq e me emër mitik, që ta rrëqeth trupin. Fill të vete mendja te kreshnikët e kohëve të mugëta. Të përkujtohen Lugjet e Verdha me ekzotiken e tyre misterioze. Të dalin parasysh dhitë briarta dhe zanat flokëgjata, që i dhanë Mujit fuqinë dhe e ndihmuan në beteja. Sikur e dëgjon gurgullimën e Krojeve të Bardha dhe ndien freskinë e mrizeve të thella ku nuk arrinin dot rrezet e diellit.

Të gjitha këto kishin bërë të veten dhe njerëzit i dronin atij vendi. Edhe të vjetrit u kishin thënë që në mesditë, kur bënte vapë, të mos kalonin fare se kishte rrezik. Në atë kohë fr..

Gjergj Arianiti

Gjergj Arianiti ishte një nga zotërit më të fuqishëm feudal arbëror gjatë Mesjetës së Vonshme i cili me sukses luftoi në disa fushata kundër osmanëve.

I lindur rreth vitit 1383, Gjergj Arianiti ishte djali i Komnen Arianitit nga Dera e famshme e Arianitëve.

Gjatë viteve 1432-1436, princi Gjergj Arianiti ishte udhëheqësi kryesor i kryengritjes anti-osmane në Arbëri. Ishte pikërisht kjo periudhë kur Arianiti mori famën e tij si rezultat i betejave të suksesshme kundër ushtrive osmane.

Fitoren më të madhe e arriti në vitin 1432, kur shkatërroi një ushtri osmane prej 10,000 burrash e udhëhequr nga Ali Beu.
Për këtë fitore, kronisti bizatin Çalkondyles do shkruante “Në këtë betejë, Arianit Komneni arriti një fitore të lavdishme”.

Ishte pjesëtar i Lidhjes së Lezhës, aleat por dhe rival i Skënderbeut në disa periudha. Vajza e tij, Donika, u martua me Kastriotin në prill 1451, ndërsa Arianiti vazhdoi luftën kundër pushtimit osman deri në vitin 1462 kur vdiq në një moshë të..

A ndodhet në Beograd procesverbali i Kongresit të Elbasanit? – Nga Hyqmet Zane

Nga procesverbali i Kongresit të Elbasanit tek “Normalja”, një shekull universitar. Kombi kërkon mbajtjen në këmbë të godinave historike dhe jo “vjedhjen” e tyre si procesverbalet e ngjarjeve konbëtare!

Kur historia shkruhet, ajo mbetet e pavdekshme dhe per brezat, se, në të kundërt, do të quhemi popull pa histori. Janë ngjarje historike dhe personalitetet që na bëjnë të jemi komb me gjuhe, me flamur dhe me histori. Kështu do të thuhet për një ngjarje që tashmë ka 110 vjet që ka ndodhur, Kongresi i Elbasanit, dhe që shpesh harrohet si nga pushteti, por edhe nga iinstitucionet kulturore dhe ato universitare.

Njohja me një material që bën fjalë për zbulimin e procesverbalit të punimeve të Kongresit të Elbasanit nga Anila Lumani e cila i referohet një mikrofilmi që gjendet në Institutin e Historisë në Shkup dhe që është kopje e cila është marrë në arkivat e ish-Jugosllavisë, më ka lënë një shije jo të mirë t..

Juduf Osmani: Në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare në Zagreb, ruhen shumë gazeta, revista por edhe dokumente që kanë të bëjnë për të kaluarën e Kosovës.

Një ndër to është edhe gazeta “HAK”, Organ i, “Bashkimi për Mbrojtjen e të Drejtave të Myslimanëve jugosllavë” Xhemijeti, që kryetar ishte Nexhip Draga, e pas vdekjes së tij ishte Ferhat Draga. Drejtor dhe pronar i organit “Hak” ishte H. Halidi, kurse redaktor përgjegjës, ishte Hasan Sabri Ibrahimi Është botuar në Shkup. Numri i pare është botuar më 23 shkurt 1920, ndërsa e fundit më 30 dhjetor 1924. Ka dalë tri herë në javë, dy herë në gjuhën turke, shkrimi arab, ndërsa të martën dhe të shtunën edhe në gjuhën serbe, dy faqe. Gazeta është në mikrofilm, në dy rrollne, me nr. 3276, ndërsa signatura e gazetës është 85.663. Disa numra të gazetës mungojnë ose janë të dëmtuar.

Në këtë gazetë ka shumë të dhëna për krimet e masakrat ndaj popullatës shqiptare, si ato në Prishtinë, Prapashticë, Dumnicë-Zagori të Vushtrrisë, Drenicë, Mitro..

Subutai ishte djali më i vogël i një farkëtari, që u bë kryekomandanti i ushtrive të XhengizKhan. Ai u bashkua me ushtrinë e Xhengizit në moshën 14-vjeçare dhe vdiq 60 vjet më vonë si gjenerali mongol më i aftë, duke arritur të fitonte një status thuajse hyjnor në mesin e mongolëve.

Xhengiz Khan thoshte shpesh se kishte 4 strategë të shkëlqyer:Jebe, Kublai, Jelme dhe Subutai. Khani e njohu që herët talentin e Subutait për luftë, dhe e përfshiu atë në diskutimetushtarake. Ai e vuri nën kujdesin e një ushtaraku me shumë përvojë si Jebe.

Gjatë karrierës së tij ushtarake 60-vjeçare, Subutai udhëhoqi mbi 20 fushata ushtarake dhe fitoi 65 beteja kundër 32 kombeve. Ai pushtoi më shumë territore sesa çdo komandant tjetër në histori, dhe nuk humbi kurrë asnjë betejë vendimtare. Subutai luftoi me sukses në Mongoli, Kinë, Azinë Qendrore, Gjeorgji, Rusi, Poloni dhe Hungari.

Në shekullin XIII, kur mënyra më e shpejtë e udhëtimit në tokë ishte me kalë, Subutaipushtoi kryeqytetin kinez Kaifeng dhe..