INTERESANTE

INTERESANTE

Kush ishte Toger “Baba” dhe terrori i tij në Mirditë

Kush ishte Toger “Baba” dhe terrori i tij në Mirditë – Nga Albana M. Lifschin

Albana Lifschin – SHBA

Të gjithë mblidheshim në shtëpi para orës tetë të mbrëmjes. Rreth tryezës së bukës, si të ishim rreth vatrës, dëgjonim historitë e së shkuarës. Kuptova që unë dija shumë pak, sidomos nga historitë e krahinës, veç legjendave që m’i kishte treguar ime gjyshe që në fëmijëri.

Në njërën nga këto net i kërkova gjyshit të na tregonte për Toger “Babën”. Kisha dëgjuar diçka mizore, por jo fort qartë.

– Kujdes, – tha nëna ime, – se po e lodhni. Mos ia merrni frymën me pyetje. Është nëntëdhjetë e kusur, jo shaka.

– Mua më habit kujtesa e tij, – thashë, – dhe më duket sikur nuk do kem rast tjetër ta pyes.

– Mos ki merak, se yt vëlla po regjistron çdo rrëfim…

– Toger Baba, që Mehmet Shehu e solli në Mirditë për me nënshtru mirditorët, ka qenë faqja e zezë e partise komuniste, – e filloi gjyshi tregimin e tij.

Plaku ktheu gotën e vogël të rakisë dhe nguli pirunin mbi një kokërr ulliri, që pas..

Read More
INTERESANTE

”Jam tuj vdekë unit bashkë me fëmijët jetimë” – Letra e Shote Galicës drejtuar autoriteteve shqiptare më 1924

(10 dhjetor 1889 – 25 korrik 1924)

Azem Bejta – Galica, ishte prijësi i shquar i Lëvizjes Kaçake të Kosovës (1915 – 1924).
I ati i tij, Bejtullahu u vra nga pushtuesit turq, më 1906 gjatë një revolte të cilën e shtypi në gjak, Shemsi Pasha.

Gjatë kryengritjeve të vitit 1910-1912, Azem Bejta, ashtu si edhe krejt Drenica, luftuan bashkë me Isa Boletinin në kuadër të Lëvizjes për Pavarësi.
Pas pushtimit të Kosovës nga Serbia, në fund të vitit 1912, Azem Galica u arrestua nga ushtria serbe dhe u dërgua në kampin e Runikut. Duke ikur prej aty, u plagos dhe u zu sërish rob. Kësaj radhe e dërguan në Ndëshkimoren e Pozharevcit. Si duket ai ishte arratisur prej aty dhe, pastaj, bashkë me vëllezërit del në mal, kaçak.

Në vitin 1915, në një rrethim nga forcat serbe, u vranë të dy vëllezërit e mëdhenj, prej babe, Seferi dhe Zeneli. Po atë vit Azem Bejta u martua me gruan dhe shoqen e armëve, Shote Galicën.
Pas ripushtimit të Kosovës, 1918, Lëvizja Kaçake u zgjërua dhe u forcua. Në orientimin po..

Read More
INTERESANTE

Kush dhe si u vendos, se cilët libra të përfshiheshin në Bibël dhe ato që do të përjashtohen?!

E gjithë struktura mbi të cilën është ngritur në të madhërishmen e vet të besimit katolicizmi, është një shkas për hulumtim, për konsiderim dhe debat. Janë mbi dymijë vite histori dhe po kaq dritë, shpirt dhe dëshmim, të cilat në kohëpaskohje janë përfshirë në shtjella transformuese, në ngulmime të pakalueshme dhe ofrim drejt hapjes, ideve dhe të vërtetës, për të mbërritur deri në ditët tona si një tharm hyjnor i historisë.

Ajo që njerëzit sot e quajnë Bibël në të vërtetë është një koleksion dokumentesh të lashta të frymëzuara nga Perëndia. Këto u hartuan dhe u përpiluan në formë të shkruar gjatë një periudhe prej 16 shekujsh. I tërë ky koleksion dokumentesh formojnë atë që Jeronimi e përshkroi mirë në latinisht si Bibliotheca Divina ose Biblioteka Hyjnore. Kjo bibliotekë ka një katalog ose listë zyrtare të botimeve, në të cilin përfshihen vetëm ato libra që kanë lidhje me qëllimin dhe funksionin e kësaj biblioteke. Të gjitha librat e paautorizuar përjashtohen prej saj. Perëndia është..

Read More
INTERESANTE

Shkolla shqipe u hap me lejen e Stambollit dhe me mbështetjen e zyrtarëve osmanë në Korçë

Nga: Mësuesi Naum Dhimitër Naçi, i njohur më shumë si Nuçi Naçi (Revista “Diturija”, mars 1927)

Nga vitin 1877 gjer 1885 çéshtja kombiare morri shpirt e trup, edhe shoqërira që u-filluan në Stamboll, në Bukuresht, zun’ e shtypnin libra e gazeta në gjuhën amtare.

Në gjithë qytetet e mëdhenj të Shqipërisë u-dërguan ftime me këshilla që të kërkojnë mësonjetore për të kënduar vegjëlia gjuhën shqipe.

Shqiptarët që kishin themeluar shoqërinë shqiptare në Stamboll arritnë të marrin nga Ministri e Arësimit të Turqisë leje për të çelur shkollë private në gjuhen shqipe, në Korçë.

Leja u dha mbi emërin e te ndjerit Pandeli Sotiri nga Selckë e Përmetit.

Shoqëria e Bukureshtit “Drita” u-muarr vesh me atë të Stambollit që, më parë të përdornin masa të buta me njerëzit që atëherë kishin ndjenja te tjera, si edhe me kryetar e kishës, Dhespotët e atëhershmë, që të viret gjuha shqipe ne shkollat qe sundoheshin prej Patrikanës.

Për këtë qëllim u dërgua nga Bukureshti anëtar i shoqërisë i ndjeri Thi..

Read More
INTERESANTE

Vendprehjet e disa pjesëtarëve të familjes së Skënderbeut 

Vendprehjet e disa pjesëtarëve të familjes së Skënderbeut – Nga Valter Shtylla

Valter Shtylla

Kontributi i familjes së Kastriotëve në mbrojtjen e trojeve arbërore pa dyshim përbën momentin më të rëndësishëm dhe më përfaqësues në Historinë Mesjetare Shqiptare. Çdo burim apo relike e kësaj familjeje na e afron më tepër dhe na e bën më të prekshme kulturën materiale dhe shpirtërore të Skënderbeut dhe njerëzve të tij. Në kushtet e mungesës së të dhënave mbi reliket e vendvarrimit të Gjergj Kastriot Skënderbeut merr rëndësi zbulimi dhe identifikimi i monumenteve funerare të disa prej të afërmve të tij. Ekzistenca e këtyre objekteve në troje jashtë Shqipërisë flet për marrëdhëniet e Skënderbeut me dinasti dhe fisnikë të lartë në Evropë. Në të njëjtën kohë ruajtja me kujdes e këtyre objekteve nga ana e vendeve ku ato ndodhen, tregon respektin që gëzonte familja e shquar arbërore tek liderët evropianë.

Me iniciativën time dhe me interesin e dashamirësinë e kolegëve të huaj specialistë të tr..

Read More
INTERESANTE

Në letrën e dërguar shkodranëve, Aleksandri i Madh shkruan: Unë jam Ilir

Nga Albert Vataj

Studiuesja e shquar italiane Lucia Nadin ka zbuluar një testament të Aleksandrit të Madh në të cilin ai i drejtohet popullit të Shkodrës, duke ju dhënë atyre një territor në administrim si dhe duke ju drejtuar me fjalën se ai është “pinjoll i farës së ilirëve”. Dokumenti është publikuar këto ditë nga studiuesja italiane e cila ka bërë një hulumtim shkencorë për Aleksandrin e Madh.

“Unë Aleksandri, bir i Filipit, mbretit të maqedonasve, mishërim i monarkisë, krijues i Perandorisë Greke, biri i Zeusit, bashkëbisedues i Brahamanëve dhe i Pemëve, i diellit dhe hënës, triumfues mbi mbretëritë e Persëve e të Medëve, Zoti i Botës prej ku lind dhe ku perëndon dielli, nga Veriu në Jug, pinjoll i farës së shquar të popujve Ilirikë të Dalmacisë dhe Liburnisë dhe të popujve të tjerë të së njëjtës gjuhë që popullojnë Danubin dhe zonën qendrore të Thrakës, u sjell dashurinë, paqen dhe përshëndetjet e mija dhe të të gjithë atyre që ndjekin sundimin e botës.

Duke qenë se ju gjithmo..

Read More
INTERESANTE

Rrëfenja e vrasjes së Çerçiz Topulli dhe Muço Qullit nga malazezët në Shkodër më 17 korrik 1915

Nga Albert Vataj

Sejfi Vllamasi në librin e tij “Ballafaqime politike në Shqipëri” shkruan mes të tjerash për një nga vrasjet e bujshme të asokohëshme. Më 17 korrik 1915 u pushkatuan në fshatin Golem të Shkodrës atdhetari dhe veprimtari i shquar Rilindjes Kombëtare, Çerçiz Topulli dhe intelektuali Muço Qolli

“Mua më thirri gjeneral Veshoviq, nis rrëfimi, me porosi që të marr edhe diplomën me vete. Pasi e kontrolloi me vërejtje m’i nguli sytë e tij prej krimineli në bebëzën e syrit dhe më tha: “Ik, se të thërras kur të kem nevojë”. Kështu, pasi Bashkia kishte nevojë për veterinar, ashtu edhe ai vetë, më la të lirë. Të gjithë të arrestuarit u nisën për Cetinë. Më 16 korrik, bashkë me Hamit Gjylbegun shkuam në kazermë, ku takohemi me toger Halimin prej Peje, oficer në ushtrinë malaziase i cili na tha: “Çerçizi me Muço Qullin janë në kazermë”. Halimi ishte I mërzitur dhe na shtoi: “Pritet të vijë major Bahri Begolli, adjutant i kral Nikolës. Në qoftë se majori vjen sonte, të dy të burgos..

Read More
INTERESANTE

Ali Pashë Tepelena dhe diplomacia ruse

Ali Pashë Tepelena dhe diplomacia ruse – Nga Dorian Koçi

Dorian Koçi

…I biri Myftari drejt Tunës po nget,

Gjaurët leshverdhë ta dinë ç’i pret;

Kur turren Delinjtë mbi lumin me gjak,

Të gjallë Moskovit i kthehen fort pak!

(Lord Byron, Childe Harold, Tamburxhi, Tamburxhi)

Ndërkohë që Ali Pashë Tepelena fitonte qeverisjen e Janinës dhe hidhte themelet për të ndërtuar Pashallëkun e Janinës, pushteti perandorak osman pësonte një goditje të rëndë pas paqes së imponuar në luftën Ruso-Turke 1787-1792. Gjatë luftës Ruso-Turke (1787-1792), Ali Pasha hyri në letërkëmbim me princin Potjomkin. Princi Potjomkin i premtoi një marrëveshje të favorshme dhe e inkurajoi të punonte me pashallarët shqiptarë për të penguar dërgimin e forcave ushtarake në luftë kundër Rusisë.

Në Shkurt të vitit 1791, Ali Pasha zhvilloi bisedime me një diplomat rus, të cilit i deklaroi se ishte gati të merrte anën e Rusisë, nëqoftëse i jepeshin garanci se pas luftës do të mbetej i pavarur. Kurse në muajin Qershor i kë..

Read More
INTERESANTE

Reichstag, e vërteta e fshehur e zjarrit që Hitleri e përdori për eliminimin e kundërshtarëve  

Nga Paolo Valentino

Kur në një mëngjes të ftohtë janari të vitit 1934, Martin van der Lubbe pa trekëmbëshin ngritur në oborrin e gjykatës së Leipzig, u tërbua nga zemërimi. U përpoq të çlirohej nga gardianët, nisi të fyente gjyqtarët dhe anëtarët e qeverisë që kishin ardhur për të parë ekzekutimin e tij dhe lëshoi ​​një klithmë të dëshpëruar:”Po të tjerët ku janë?”.

Por kujt i referohej ai? Kishin kaluar 317 ditë që nga 27 shkurti i vitit 1933, kur radikali i majtë holandez, vetëm 24 vjeç, u arrestua në vendin e krimit dhe rrëfeu menjëherë. Ishte ai gjysmë ore më herët, që kishte ndezur zjarrin në Reichstag, selinë e parlamentit gjerman.

Ai rezultoi të ishte “zjarri i shekullit”. Adolf Hitleri ishte bërë kancelar më 30 janar, i emëruar nga presidenti Paul von Hindenburg në përputhje të plotë me Kushtetutën e Vajmarit.

Liritë civile ekzistonin ende në letër, edhe pse tashmë kishin nisur të ndodhnin gjëra shqetësuese, si mbyllja e gazetave të majta, spastrimi nga administrata publik ..

Read More