Kosova nuk ndahet me fjalë: fundi i termit “Kosova Veriore”

Prej vitesh, në diskursin publik shqiptar është bërë “normale” të flitet për “Kosovën Veriore” ose për “Mitrovicën Veriore”. Në titujt e lajmeve lexojmë shpesh: “Çka ndodhi dje në Veri”, “Tensionet në Veri”. Por çfarë është ky “Veri”? Pse vetëm për një pjesë të Kosovës përdoret një emërtim që e ndan territorin, ndërkohë që askush nuk thotë “Kosova Jugore”, “Prishtina Veriore” apo “Peja Jugore”? Ky fenomen nuk është i pafajshëm: është produkt i gjuhës politike të Beogradit, i përqafuar me vetëdije dhe pa vetëdije nga shumë politikanë e media shqiptare.

1. Termi i shpikur nga Beogradi

Serbia, që nga vitet ’90, e ka quajtur katër komunat me shumicë serbe “Severno Kosovo” – për t’i paraqitur si njësi më vete, të shkëputura nga shteti i Kosovës. Këtë narrativë e kanë marrë edhe disa raporte ndërkombëtare, dhe për fat të keq, është përqafuar me vetëdije dhe pa vetëdije nga shumë politikanë e media shqiptare. Përsëritja e kësaj gjuhe, pa reflektim, është baraz me pranimin e një koncepti që legjitimon ndarjen.

2. Normalizimi i ndarjes

Kur titujt thonë thjesht “në Veri”, krijohet përshtypja sikur bëhet fjalë për një entitet politik të veçantë, e jo për pjesë të Kosovës. Në këtë mënyrë, “ndarja de facto” fillon me gjuhë dhe perceptim. Nuk është e rastësishme që shmanget fjala “Kosova”: është një strategji diskursive që dobëson idenë e sovranitetit të plotë.

3. Standard i dyfishtë

Në asnjë shtet të pavarur nuk përdoren ndarje të tilla artificiale në diskursin zyrtar apo mediatik. Askush nuk thotë “Veriu i Serbisë” kur flet për Vojvodinën, askush nuk thotë “Italia Jugore” sikur të ishte një shtet më vete. Në Shqipëri nuk lexojmë çdo ditë për “Shqipërinë Veriore” apo “Shqipërinë Jugore”. Atëherë, pse për Kosovën duhet të bëhet përjashtim?

4. Pjesëmarrja e politikanëve tanë

Për fat të keq, edhe vetë elitat tona politike nuk tregojnë kujdes gjuhësor. Presidentja e Kosovës, shpesh në paraqitjet ndërkombëtare, e quan shtetin tonë “Kosovo” dhe jo “Kosova”. Mund të duket si detaj, por nuk është: kur i zbehim rëndësinë emrit tonë në gjuhën shqipe, e bëjmë më të lehtë edhe pranimin e termave që vijnë nga jashtë, si “Kosova Veriore”. Kështu, diskursi ynë kombëtar futet pa vetëdije në sinkron me narrativën e Serbisë.

5. Alternativa e qartë

Në vend të termit politikisht të ngarkuar “Veri”, duhet të përdoren emrat e komunave: Leposaviq, Zubin Potok, Zveçan dhe Mitrovicë. Kjo është gjuhë e saktë, neutrale dhe që nuk e fragmenton shtetin. Po ashtu, mediat duhet të thonë: “në komunat me shumicë serbe në Kosovë”, dhe jo “në Veri”.

Kosova është shtet i pavarur, i njohur nga mbi 100 vende të botës. Ajo nuk ka “Veri” e “Jug” – Kosova është një dhe e pandarë. Përdorimi i termit “Kosova Veriore” nuk është thjesht çështje gjuhe: është politikë, dhe është një politikë që i shërben vetëm Beogradit. Është koha që politikanët, mediat dhe opinioni publik shqiptar ta ndërpresin këtë refleks gjuhësor dhe ta thonë qartë: është Kosova, dhe vetëm Kosova.