PSE ALBIN KURTI ËSHTË ZGJEDHJA E VETME

February 9, 2025 admin

Kosova është një demokraci e re që ka bërë hapa domethënës në forcimin e institucioneve, por rruga e saj drejt stabilitetit është larg së qeni e siguruar. Në një skenë ndërkombëtare ku vlerat demokratike sfidohen gjithnjë e më shumë nga lëvizje neofashiste dhe autoritare, Kosova nuk mund të marrë asgjë si të mirëqenë. Pyetja nuk është më vetëm “A jemi në rrezik?”, por “Sa shpejt mund të dobësohen institucionet tona nëse liderët e ardhshëm bëjnë kompromise të pamenduara?”

Rreziku i dallgëve botërore

Jemi dëshmitarë të erozionit të normave demokratike edhe në vende me një histori shumë më të gjatë institucionalisht. Në shumë shtete evropiane, partitë ekstreme të djathta janë në rritje. Në Shtetet e Bashkuara, një president si Donald Trump e ka lëkundur skenën politike me qasje transaksionale dhe retorikë përçarëse. Për një vend të vogël si Kosova, që ende po lufton për njohje të gjerë dhe konsolidim të plotë të shtetësisë, efektet e këtyre lëvizjeve mund të jenë disproporcionalisht të mëdha.

Nëse edhe demokraci të konsoliduara mund të vihen në pikëpyetje, imagjinoni sesa lehtë mund të preket Kosova, me institucione ende të brishta. Secila lëvizje e gabuar gjeopolitike—qoftë tërheqja e mbështetjes nga partnerët ndërkombëtarë apo presioni i investuar nga Serbia dhe aleatët e saj—mund të vendosë në rrezik arritjet e deritanishme.

Kosova midis dy modeleve

Kur flasim për demokracinë kosovare, shpesh mjaftohemi me krahasimin “me apo pa korrupsion”. Por në realitet, rezistenca ndaj korrupsionit është vetëm një shtyllë e rëndësishme e funksionimit institucional. Sfidat reale përfshijnë:

• Si t’i ruajmë kufijtë dhe sovranitetin?

• Si t’u përgjigjemi presioneve të mundshme diplomatike, sidomos kur raportet mes fuqive të mëdha nuk janë të sigurta?

• Si të krijojmë një politikë të jashtme koherente, e cila nuk sakrifikon vlera demokratike?

Në këtë moment, Kosova përballet me një zgjedhje strategjike midis dy modeleve qeverisëse:

1. Modeli i “marrëveshjeve të shpejta”, ku sovraniteti ose parimet demokratike mund të vihen në pazar për të fituar përfitime afatshkurtra (që mund të jenë njohje nga disa shtete, investime momentale apo premtime të paqarta nga aktorë të jashtëm).

2. Modeli i “qëndresës parimore”, ku përfitimet e menjëhershme vihen në balancë me mbrojtjen e pakompromis të sovranitetit dhe forcimin e vazhdueshëm të institucioneve.

Kurti, më shumë se “kokëfortësi”

Albin Kurti, sidomos gjatë mandatit të tij si kryeministër, është pozicionuar dukshëm në anën e modelit të dytë. Kritikët e quajnë atë kokëfortë sepse nuk pranon lehtësisht ndërhyrje ndërkombëtare kur ato bien ndesh me interesat e Kosovës, apo sepse nuk e pranon formën “të bëjmë çfarë thuhet, vetëm që mos të humbasim mbështetjen”. Por këto kritika në fakt pasqyrojnë një strategji që bazohet në disa parime kyçe:

1. Sovraniteti nuk është i negociueshëm: Kosova mund të kërkojë mbështetje nga partnerë të ndryshëm, por jo nëse kjo mbështetje vjen si kusht që dëmton statusin ndërkombëtar apo integritetin territorial të vendit.

2. Institucionet, jo individët: Kurti, me punën e tij për forcimin e institucioneve të rendit dhe shtetit ligjor, ka treguar se suksesi nuk lidhet thjesht me aftësitë e një individi, por me qëndrueshmërinë e strukturave shtetërore.

3. Lidhja e demokracisë me drejtësinë shoqërore: Nuk mjafton të kemi ligje moderne. Nëse qytetarët e përjetojnë shtetin si një aparat të dobët ose të korruptuar, besimi i tyre bie dhe demokracia rrënohet nga brenda.

Pse kjo qasje është e domosdoshme tani?

Në arenën ndërkombëtare kemi hyrë në një fazë ku aleancat tradicionale nuk janë më aq të qëndrueshme. Edhe vetë Bashkimi Evropian po përballet me sfidat e brendshme—rënien e besimit në projektin evropian, krizën e migrimit dhe rritjen e partive euro-skeptike. Ndërkohë, Rusia ushtron ndikim në Ballkan, duke kërkuar të dobësojë shtetet e dala nga ish-Jugosllavia që aspirojnë integrimet perëndimore.

Në këtë mozaik kontradiktor, një udhëheqje që “teston ujërat” me kompromise të vogla mund ta gjejë veten në një sërë lëshimesh. E kundërta, një qeveri që mban një vijë të qartë parimore, edhe kur është nën presion, vendos një standard të lartë legjitimiteti për politikën e saj të jashtme dhe të brendshme. Kjo nuk do të thotë të refuzosh dialogun, por të përcaktosh vijat e kuqe që garantojnë integritetin e vendit.

Çfarë ofrojnë alternativat?

Nuk është se gjithë politikanët e tjerë janë “anti-demokratë” ose “të korruptuar”. Por duke shqyrtuar deklaratat e tyre:

• Shumë flasin për nevojën e “kompromiseve të mëdha” me Serbinë, pa treguar se ku mund të çojnë ato lëshime.

• Të tjerë premtojnë se do të “zbusin” partnerët ndërkombëtarë me diplomaci pajtuese, duke ngjallur pikëpyetje: ku fillon diplomacia e përgjegjshme dhe ku përfundon nënshtrimi?

• Disa vazhdojnë të ndjekin politika të brendshme tipike për periudhat e vjetra, kur korrupsioni shpesh ishte i lidhur me strukturat qeveritare.

Këto opsione mund të duken më të “qeta” në afatshkurtër. Por në periudhë afatgjatë, mungesa e një strategjie të qartë shtetërore dhe e një orientimi të palëkundur drejt forcimit të institucioneve demokratike vetëm sa do ta bëjë Kosovën më të dobët përballë presioneve të ndryshme.

Përtej zgjedhjeve: një shans për demokracinë e maturuar

Zgjedhjet e radhës në Kosovë nuk do të jenë vetëm një votë për një figurë politike, por edhe për një model qeverisjeje. Ndoshta për herë të parë, vendi ka një mundësi reale për të konsoliduar një demokraci më të thellë dhe më të përgjegjshme, e cila u qëndron besnike parimeve themelore: sovranitetit, lirisë politike dhe drejtësisë sociale.

Po, demokracia kosovare është ende e re, por pikërisht kjo e bën vendimtare zgjedhjen e duhur tani. Ndërkohë që bota përballet me dallgë të reja autoritarizmi, Kosova duhet të dërgojë një mesazh të qartë: asnjë kompromis që cënon shtetin e së drejtës dhe asnjë marrëveshje që minon lirinë e fituar me kaq mund. Kjo qasje kërkon lidership me vizion, guxim dhe integritet. Dhe deri më tani, Albin Kurti ka treguar se zotëron aftësitë dhe vizionin për të udhëhequr Kosovën drejt një demokracie më të pjekur.

Në një kohë kur kompromiset me interesa afatshkurtra duken joshëse, afirmimi i një rruge të qëndrueshme dhe parimore është i vetmi garanci për një të ardhme ku Kosova mbetet jo vetëm formalisht e pavarur, por realisht sovrane dhe demokratike. Zgjedhja i përket qytetarëve—dhe rëndësia e këtij momenti nuk mund të nënvlerësohet.

*Shkrimi është shkruar në veçanti për Nistori.com. Të drejtat e botimit i kanë vetëm Nistori dhe autori. Qëndrimet e autorëve jo me domosdoshmëri pajtojnë me politikën redaktuese të portalit.