BE-ja thyen akullin: Hiqen shumica e masave ndaj Kosovës, zhbllokohen 34.6 milionë euro fonde

Pas më shumë se një viti bllokadë diplomatike dhe financiare, Bashkimi Evropian ka marrë vendimin zyrtar për heqjen e shumicës së masave ndëshkuese ndaj Kosovës. Konfirmimi ka ardhur pasditen e sotme përmes një komunikimi zyrtar nga Brukseli, duke shënuar kthesën më të rëndësishme në marrëdhëniet BE-Kosovë gjatë muajve të fundit.

Lajmi i fundit: Letra nga Brukseli dhe miliona të zhbllokuara

Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, ka njoftuar se ka pranuar sot një letër zyrtare nga Gert Jan Koopman, Drejtori i Përgjithshëm për Zgjerim në Komisionin Evropian. Letra konfirmon vendimin e Komisionit për të hequr pjesën dërrmuese të kufizimeve financiare.

Sipas njoftimit zyrtar:

Vendimi: Është vendosur heqja e shumicës së masave kufizuese.

Efekti financiar: Zhbllokohen fonde në vlerë prej 34.6 milionë euro.

Destinacioni: Këto mjete i përkasin projekteve të programeve IPA (Instrumenti i Para-Anëtarësimit), të cilat ishin “ngrirë” si pasojë e sanksioneve.

Qeveria: “Hap i mirëpritur, por jo i mjaftueshëm”

Menjëherë pas marrjes së letrës, numri dy i qeverisë, Besnik Bislimi, ka reaguar duke e cilësuar këtë si një hap pozitiv, por duke insistuar se Kosova meriton heqjen e plotë të çdo kufizimi.

“Në vazhdimësi kemi insistuar për heqjen e masave. Mirëpresim hapin e radhës nga ana e BE-së, i cili duhet të vijojë sa më parë me heqje të plotë të tyre,” shkruan Bislimi.

Argumenti kryesor i Prishtinës zyrtare lidhet me situatën në veri. Bislimi theksoi se “nuk ka më asnjë arsye që një pjesë e tyre të mbeten në fuqi, sidomos pas transferimit të pushtetit në katër komunat në veri në mënyrë ligjore dhe të qetë”.

Prapavija: Kur dhe pse u ndëshkua Kosova?

Për të kuptuar rëndësinë e këtij vendimi, duhet kthyer koka pas në qershor të vitit 2023, kur Bashkimi Evropian vendosi këto masa të paprecedenta ndaj një vendi që aspiron integrimin.

Shkaku: Masat u vendosën si reagim ndaj tensioneve të dhunshme në veri të Kosovës (maj-qershor 2023). Brukseli fajësoi autoritetet e Kosovës për injorimin e kërkesave ndërkombëtare për të shtensionuar situatën rreth ndërtesave komunale në Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok, pas dërgimit të kryetarëve shqiptarë nën përcjelljen e policisë speciale.

Kërkesat e BE-së: Në atë kohë, BE kërkoi pezullimin e operacioneve policore pranë ndërtesave komunale, zhvendosjen e kryetarëve në zyra alternative dhe shpalljen e zgjedhjeve të reja të parakohshme.

Çfarë përfshinin masat? Përveç bllokimit të fondeve IPA (të cilat sot u zhbllokuan pjesërisht), masat përfshinin pezullimin e vizitave të nivelit të lartë, mosftesën e Kosovës në takime të rëndësishme dhe pezullimin e punës në grupet punuese të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA).

Çfarë pritet tani?

Me zhbllokimin e këtyre 34.6 milionë eurove, pritet që marrëdhëniet diplomatike të hyjnë në një fazë të re. Ky veprim sinjalizon se BE-ja e vlerëson stabilizimin e situatës në veri, ndonëse mbajtja e disa masave të tjera tregon se Brukseli ende kërkon të ruajë një “levë presioni” për të siguruar vazhdimësinë e dialogut dhe shmangien e krizave të reja.

Tani, sytë mbeten te shefja e diplomacisë evropiane, Kaja Kallas, për të parë nëse ky zhvillim do të pasohet nga një ftesë për takim të nivelit të lartë mes liderëve të Kosovës dhe Serbisë.