Zgjedhjet në prag? Analisti tregon skenarët me Konjufcën, përmendet presidenti

Presidentja Vjosa Osmani ka mandatuar Glauk Konjufcën nga Vetëvendosje për të formuar Qeverinë e re të Kosovës.

Sipas Kushtetutës, Konjufca ka afat deri më 19 nëntor për të paraqitur kabinetin e tij dhe për të siguruar të paktën 61 vota në Kuvend.

Nëse nuk arrin këtë shumicë, Osmani do të jetë e detyruar të shpërndajë Kuvendin më 20 nëntor dhe të shpallë zgjedhje të reja.

Konjufca ka deklaruar qartë: “Do të kërkoj bashkëpunim nga opozita, por jo koalicion”.

E analisti politik Zejnullah Jakupi, duke komentuar zhvillimet rreth mandatimit të Glauk Konjufcës për formimin e qeverisë së re, ka theksuar se skenari më i mundshëm është një qeveri me mandat të shkurtër dhe fokus të ngushtë në çështjet urgjente.

Sipas tij, Konjufca ka zgjedhur një qasje të limituar.

ImageZejnullah Jakupi
“Z. Konjufca ka deklaruar se nuk synon një koalicion formal të madh: ‘Ideja është të krijohet qeveri që shmang zgjedhjet e menjëhershme’ dhe që të votohet buxheti. Pra, mund të jetë një qeveri me mandat të shkurtër (‘qeveri transitorë’) — mjaft për disa objekte urgjente (buxheti, marrëveshjet me donatorë/plani rritjeje) — por jo patjetër një koalicion stabil afatgjatë”, thotë Jakupi.

Analisti paralajmëron se rreziku i zgjedhjeve të reja është real, pasi Konjufca duhet të sigurojë 61 vota deri më 19 nëntor.

“Refuzim i mjaftueshëm nga opozita, shpërndarje e Kuvendit dhe zgjedhje të reja. Nëse Konjufca nuk arrin 61 vota deri më 19 nëntor, sipas raportimeve Presidentja Osmani duhet ta shpërndajë Kuvendin më 20 nëntor, dhe të shpallen zgjedhje të reja. Kjo është një risk real: padyshim vlerësohet se shanset që Konjufca të sigurojë shumicën janë relativisht të ulëta. Zgjedhjet e reja nuk janë diçka e paimagjinueshme: në rast dështimi, mund të ketë zgjedhje brenda 40 ditëve nga shpërndarja, sipas Kushtetutës dhe ligjit zgjedhor”, deklaron Jakupi.

Më tej, ai thotë se LVV mund të tentojë të sigurojë mbështetje nga deputetë individualë dhe jo nga partitë, duke shmangur koalicionet formale.

“Edhe nëse LVV nuk bën një koalicion formal, mund të përpiqet të sigurojë mbështetje të pjesshme nga deputetë nga partitë e tjera, për votime specifike (për buxhet, për programin qeverisës), ndërkohë që qeveria është ‘e vetme’ si strukturë, por ‘me vota jashtë partisë’ në momente kyçe. Presidenca (Vjosa Osmani) ka argumentuar se është në interes të shtetit që të ketë institucione të funksionueshme, veçanërisht për miratimin e buxhetit për vitin 2026 dhe marrëveshjeve ndërkombëtare (plani rritjeje, fonde)”, shton Jakupi për “Bota sot”.

Jakupi vlerëson se LVV ka bërë një kompromis të qartë politik duke propozuar Konjufcën.

“LVV duket se po bën kompromis: duke propozuar Konjufcën (jo Kurtin), ata po shfaqin ‘këndvështrim institucional’ dhe po e shfrytëzojnë mundësinë për të shmangur zgjedhje të menjëhershme; vështirë, por nevojiten vota për çështje urgjente. Ky mandat nuk është patjetër për një qeveri me jetëgjatësi të madhe, por për të kaluar këtë periudhë pa krizë institucionale dhe për të siguruar çështjet që janë urgjente (buxhet, fonde ndërkombëtare). Nga ana tjetër, opozita (p.sh. PDK, LDK, AAK) deklaron që nuk do të bashkëpunojë me VV-në dhe po insiston për zgjedhje të reja. Ka spekulime se LVV mund të përpiqet të bindë deputetë individualë nga partitë e tjera, por kjo është gjithmonë me rreziqe (jo gjithkush do të pranojë, dhe këmbëngulja politike e LVV mund të jetë e kufizuar)”, shpjegon Jakupi.

Ai hedh poshtë idenë se VV mund të ofrojë postin e presidentit si monedhë negociimi.

“Kjo është më pak e mundshme, për disa arsye: Roli i Presidentit në Kosovë – Presidenti ka kompetenca kryesisht ceremoniale, por me disa role specifike (në disa raste emërime, dekretime, rolin simbolik). Nuk është qeverisës direkt si kryeministri, prandaj ‘presidenca’ nuk është zakonisht monedhë kryesore në marrëveshjet koalicioni, në krahasim me poste qeveritare (ministri, kryeministër, zv/kryeministër). Mungesa e një koalicioni formal – Konjufca ka deklaruar se nuk synon koalicion formal, dhe VV duket se po kërkon mbështetje të pjesshme, jo të angazhojë partnere me postet kryesore ekzekutive. Konfuzion politik dhe pasiguri – Opozita ka deklaruar që nuk do të futet në koalicion me VV, gjë që e vështirëson një marrëveshje me poste të larta si president (edhe pse jo e pamundur).”

“Procedurat kushtetuese – Emërimi i presidentit nuk është direkt pjesë e negociatave qeverisëse si post ekzekutiv që ndahet në koalicion, por zgjidhet sipas procedurave të parlamentit dhe Kushtetutës. Nuk është si ‘ministër që e jep’ si pjesë e marrëveshjes koalicioni aq lehtë sa poste ekzekutive. Megjithatë, nuk mund ta përjashtoj plotësisht teorikisht: nëse LVV do të formonte një koalicion shumë strategjik, mund të kishte komponent simbolik të presidentit (p.sh. mbështetje për kandidatë të caktuar), por në kontekstin aktual — me një mandat që duket më i orientuar drejt shmangies së zgjedhjeve të menjëhershme dhe fokusuar në çështje urgjente — kjo lloj lëvizje është më pak e besueshme”, përfundon për “Bota sot”, analisti Zejnullah Jakupi.