A i është refuzuar ose revokuar viza Edi Ramës nga Departamenti i Shtetit për të udhëtuar në SHBA?

Me afrimin e sesionit të 80-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, që pritet të fillojë më 9 shtator 2025, spekulimet rreth mundësisë së kryeministrit shqiptar Edi Rama për të udhëtuar në Shtetet e Bashkuara janë intensifikuar. Këto spekulime lidhen me zhvillime të fundit, si vizita e kreut të SPAK-ut, Altin Dumani, në SHBA, angazhimet diplomatike të të ngarkuarës me punë të SHBA-së në Tiranë, Nancy VanHorn, dhe çështja e bujshme e Charles McGonigal. Pyetja kryesore është: A i është refuzuar ose revokuar viza Edi Ramës nga Departamenti i Shtetit, duke penguar pjesëmarrjen e tij në OKB? Le të analizojmë faktet.

Konteksti i Sesionit të 80-të të OKB-së

Sesioni i 80-të i Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së do të mbledhë delegacione nga 193 vende anëtare për të diskutuar çështje globale si paqja, zhvillimi i qëndrueshëm, ndryshimet klimatike dhe të drejtat e njeriut. Sipas burimeve zyrtare, Rusia ka konfirmuar se delegacioni i saj do të kryesohet nga ministri i Jashtëm, Sergey Lavrov, ndërsa Siria do të përfaqësohet nga presidenti i përkohshëm, Ahmed al-Sharaa, duke shënuar herën e parë që një lider sirian flet në OKB që nga viti 1967.

Ndërkohë, disa delegacione, si ai i Palestinës, përballen me pengesa. Departamenti i Shtetit i SHBA-së, ka refuzuar dhe revokuar vizat për presidentin palestinez Mahmoud Abbas dhe 80 zyrtarë të tjerë, duke penguar pjesëmarrjen e tyre në sesion. Kjo është hera e dytë që një lider palestinez përballet me një refuzim të tillë, pas rastit të Yasser Arafat.

Sipas faqes zyrtare të Departamentit të Shtetit, ky vendim justifikohet me akuzat për minimin e përpjekjeve për paqe dhe kërkimin e njohjes së njëanshme të shtetit palestinez. Zëdhënësi i OKB-së, Stephane Dujarric, ka deklaruar se organizata po bisedon me SHBA-në për të zgjidhur çështjen, duke theksuar rëndësinë e pjesëmarrjes së plotë të vëzhguesve të përhershëm, përfshirë Palestinën.

Për Shqipërinë, ende nuk ka informacion zyrtar për përbërjen e delegacionit në sesionin e 80-të. Megjithatë, bazuar në praktikat e mëparshme, pritet që delegacioni të kryesohet nga një figurë e lartë, si Presidenti Bajram Begaj, kryeministri Edi Rama, ministri i Jashtëm, apo ambasadori në OKB.

Njoftimet për event si Gala e Këshillit të Marrëdhënieve Shqiptaro-Amerikane më 24 shtator 2025 tregojnë se Presidenti Begaj dhe Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, do të jenë të pranishëm, çka mund të sugjerojë se Begaj do të kryesojë delegacionin shqiptar, dhe jo Edi Rama.

Tradita shqiptare në OKB dhe roli i Edi Ramës

Shqipëria ka një histori aktive në OKB, me momente të rëndësishme si zgjedhja e ambasadores Besiana Kadare si zëvendëspresidente e sesionit të 75-të në 2020, anëtarësimi në Këshillin e Sigurimit (2022–2023) me ambasadorin Ferit Hoxha, dhe në Këshillin e të Drejtave të Njeriut (2024–2026).

Në tre dekadat e fundit, Shqipëria ka ndjekur një praktikë jozyrtare ku delegacionet në OKB zakonisht kryesohen nga presidenti ose kryeministri në mënyrë të alternuar, për të treguar balancën mes institucioneve kryesore të shtetit. Megjithatë, ky alternim nuk është i detyrueshëm dhe ka pasur përjashtime, sidomos gjatë mandateve të Edi Ramës.

Që nga viti 2013, Rama ka qenë i pranishëm në Asamblenë e Përgjithshme pothuajse çdo vit (2013, 2014, 2017, 2019, 2021, 2022, 2023), duke shfrytëzuar platformën e OKB-së për të promovuar axhendën e (tij) Shqipërisë, si anëtarësimin në Këshillin e Sigurimit apo dialogun për Kosovën dhe integrimin evropian.

Kjo prani e vazhdueshme ka shkelur shpesh “rregullin” jozyrtar të alternimit me presidentin, siç shihet me mungesën e presidentëve Bujar Nishani, Ilir Meta, apo Bajram Begaj në disa sesione. Rama ka zgjedhur të jetë personalisht i pranishëm për të theksuar lidershipin e tij dhe për të ndërtuar marrëdhënie e tij (personale)me liderë botërorë, duke e konsideruar OKB-në një mundësi për diplomaci të nivelit të lartë.

Spekulimet për refuzim ose revokim vize

Nuk ka prova publike zyrtare që tregojnë se Departamenti i Shtetit i SHBA-së i ka refuzuar ose revokuar vizën kryeministrit Edi Rama për të udhëtuar në SHBA për sesionin e OKB-së. Protokolli diplomatik zakonisht lejon krerët e qeverive të marrin pjesë në ngjarjet e OKB-së, pasi këto janë forume shumëpalëshe nën kornizat ndërkombëtare, jo subjekt i ndalimeve të njëanshme të vizave nga SHBA-ja, përveç rasteve të deklaruara eksplicite, si sanksionet apo statusi non grata.(xk.usembassy.gov

Megjithatë, spekulimet për një pengesë të mundshme të kryeministrit Rama, lidhen me tre zhvillime kryesore:

Vizita e Altin Dumanit në SHBA: Më 2 shtator 2025, kreu i SPAK-ut, Altin Dumani, u takua me Brendan P. Hanrahan, zyrtar i lartë në Byronë e Çështjeve Evropiane dhe Euroaziatike të Departamentit të Shtetit. Takimi me dyer të mbyllura nuk zbuloi axhendën, por Dumani u përshkrua si zyrtari më i lartë shqiptar që u takua me administratën Trump, duke sinjalizuar mbështetjen e SHBA-së për reformat e drejtësisë në Shqipëri. Njohja e tij në dhjetor 2024 si kampion global kundër korrupsionit forcon besueshmërinë e SPAK-ut dhe mbështetjen amerikane.

Angazhimet e Nancy VanHorn: E ngarkuara me punë e SHBA-së në Tiranë, Nancy VanHorn, u takua me Dumanin dhe prokurorët e SPAK-ut më 10 korrik 2025, duke vlerësuar bashkëpunimin e tyre në luftën kundër krimit ndërkombëtar, trafikut të drogës dhe migrimit të paligjshëm. Nuk ka raporte që konfirmojnë se është “anashkaluar” një takim të drejtpërdrejtë i ambasadores amerikane me Edi Ramën në këtë periudhë, pavarësisht spekulimeve për një takim të mundshëm në kryeministri. Angazhimi i saj me SPAK-un pasqyron mbështetjen e vazhdueshme të SHBA-së për përpjekjet antikorrupsion.

Çështja McGonigal: Charles McGonigal, ish-zyrtar i lartë i FBI-së, u deklarua fajtor në 2023 për fshehjen e pagesave nga Agron Neza, një ish-oficer i inteligjencës shqiptare, lidhur me takime me Edi Ramën në 2017. Çështja ka ngritur dyshime për ndikim të pahijshëm, por Departamenti i Shtetit nuk e ka lidhur publikisht me ndalime udhëtimi për Ramën.

Në median shqiptare dhe narrativat e opozitës, sidomos nga Sali Berisha, çështja McGonigal ka nxitur spekulime për reputacionin e Ramës. Megjithatë, asnjë politikëbërs amerikan në SHBA-së nuk e lidh drejtpërdrejt me kufizime udhëtimi të Edi Ramës.rde.al

A ka pengesë për Ramën? për të “kaluar” oqeanin

Nuk ka indikacione përfundimtare që çështja McGonigal, vizita e Dumanit, apo angazhimet e VanHorn krijojnë një pengesë formale për pjesëmarrjen e Edi Ramës në OKB. Çështja McGonigal mbetet një problem reputacioni, por mungon prova publike për refuzim ose revokim vize. Hetimet e SPAK-ut, të mbështetura nga SHBA-ja, fokusohen te korrupsioni dhe krimi sistematik, jo drejtpërdrejt te Rama. Megjithatë, mungesa e transparencës në takimin e Dumanit dhe koha e veprimeve të SPAK-ut mund të ushqejnë spekulime, sidomos në kontekstin e presionit politik të brendshëm në Shqipëri.

Prania e konfirmuar e Presidentit Bajram Begaj në një aktivitet të komunitetit shqiptar në SHBA, si Gala e Këshillit të Marrëdhënieve Shqiptaro-Amerikane, sugjeron se ai mund të kryesojë delegacionin shqiptar, në përputhje me praktikën e alternimit. Kjo mund të zvogëlojë gjasat për praninë e Ramës, por nuk konfirmon ndonjë ndalim zyrtar të udhëtimit të tij.

Përfundimisht, deri më 4 shtator 2025, nuk ka prova zyrtare që Edi Ramës i është refuzuar ose revokuar viza nga Departamenti i Shtetit për të udhëtuar në SHBA për sesionin e OKB-së. Protokollet diplomatike favorizojnë pjesëmarrjen e krerëve të qeverive në forume shumëpalëshe si OKB-ja, dhe mungesa e një shpalljeje non grata për Ramën, ndryshe nga rasti i Berishës, forcon këtë supozim. Çështja McGonigal dhe zhvillimet e SPAK-ut mund të ndikojnë në perceptimin publik, por nuk ka indikacione për pengesa ligjore apo diplomatike. Për të mësuar të vërtetën përfundimtare, mund të presim njoftime zyrtare në ditët e ardhshme ose zhvillime të mëtejshme gjatë sesionit të OKB-së.