Kërcënimi i heshtur: Si Serbia e krizësuar shëndrrohet në rrezik për Kosovën
Serbia po përballet me një krizë të thellë të brendshme që rrezikon stabilitetin e saj dhe të rajonit. Pas tragjedisë së Novi Sad-it më 1 nëntor 2024, ku 16 persona humbën jetën, protestat studentore dhe qytetare nxorën në pah dobësinë e institucioneve dhe shtypjen shtetërore¹.
Kosova nuk mbetet jashtë ndikimit të kësaj krize. Analistët paralajmërojnë se Beogradi po e instrumentalizon Kosovën si “valvulë shpëtimi”, duke përdorur tensionet për të devijuar pakënaqësitë e brendshme dhe për të krijuar rrezik të ri për rajonin².
1.Faktorët e brendshëm që shndërrohen në rrezik
Kriza në Serbi ka tre shtylla kryesore:
• Dobësia institucionale: Shtypja e qytetarëve dhe mosfunksionimi i drejtësisë minojnë besimin publik³.
• Grupet paramilitare: Përdoren si mjet presioni, duke qenë të lidhura shpesh me strukturat politike dhe kriminale¹.
• Elitat politike dhe krimi i organizuar: Bashkëpunimi i tyre rrit rrezikun për destabilizim dhe përdorim të dhunës jashtë kufijve⁴.
2.Kosova nën instrumentalizimin politik
Beogradi ka një strategji të qartë: të përdorë Kosovën si “shkaktar të krizës” për të mbuluar dobësitë e veta:
• Devijimi i pakënaqësive të brendshme: Retorika nacionaliste dhe akuzat ndaj Kosovës⁵.
• Narrativat historike: Krahasimi me “Operacionin Stuhia” të Kroacisë, për të frikësuar publikun dhe opinionin ndërkombëtar².
• Prodhimi i tensioneve ndëretnike: Propaganda synon të destabilizojë dialogun Kosovë–Serbi³.
3.Rreziku për Kosovën
Analistët identifikojnë tre dimensione të kërcënimit:
• Siguria fizike: Prania e grupeve paramilitare në veri rrit gjasat e incidenteve të dhunshme⁴.
• Siguria informative: Dezinformimi përmes “Sputnik Serbia” dhe mediave lokale krijon pasiguri dhe panik².
• Siguria politike: Diskursi destabilizues synon të minojë dialogun dhe marrëdhëniet ndërkombëtare³.
4.Implikimet rajonale dhe ndërkombëtare
• Rusia si faktor influencues: Përdor Serbinë për të ruajtur tension në Ballkan dhe ndikim strategjik⁵.
• Devijimi i vëmendjes nga Ukraina: Kriza në Kosovë shërben si shpërqendrim për BE dhe NATO⁵.
• Test për perëndimin: Çdo përshkallëzim provon kapacitetin e BE dhe NATO për të ruajtur stabilitetin⁵.
Përfundim dhe rekomandime
Kriza në Serbi nuk është vetëm problem i brendshëm. Për Kosovën, ajo shndërrohet në kërcënim të heshtur në tre nivele: paramilitarizëm, dezinformim dhe instrumentalizim politik.
Rekomandime:
• Monitorim ndërkombëtar në kufi dhe veri të Kosovës nga KFOR dhe NATO⁵.
• Strategji kundër-dezinformimi për neutralizimin e propagandës serbe dhe ruse².
• Dialog Kosovë–Serbi me transparencë dhe masa kundër aktorëve destabilizues³.
• Hulumtime të thelluara mbi lidhjet e krimit të organizuar me strukturat paramilitare⁴.
Literatura e Shfrytëzuar – Referencat
1.Janjiq, Dushan. Intervistë për KosovaPress, 2025.
2.“Sputnik Serbia”. Analiza dhe raportime mbi Kosovën dhe “Operacionin Stuhia”, 2025.
3.Raportime të mediave rajonale dhe ndërkombëtare mbi krizën politike dhe protestat në Serbi, 2024–2025.
4.Sovremena Makedonska Odbrana, recensione dhe analiza mbi sigurinë në Ballkan, 2025.
5.Journal of Liberty and International Affairs (JLIA), artikuj mbi sigurinë rajonale, 2025.
