Fokus: Arben Fetai – i kthyer nga Belgjika me ambicie për qeverisje të mirë në Maqedoni, surpriza më e madhe e Taravarit

“Nga të gjithë njerëzit e VLEN-it në Ilindenska, ministri përgjegjës për transparencë dhe qeverisje të mirë, Arben Fetai, i cili është më pak i njohur për publikun e gjerë, por që tërhoqi shumë vëmendje me biografinë e tij, si dhe me disa nga reagimet, konsiderohet si surpriza më e madhe”.

Fetai ka lindur në Kumanovë, por është shkolluar jashtë vendit. Ai ka shtetësi të dyfishtë – maqedonase dhe belge. Ndaj një pjesë e opozitës reagoi se ai paraqet rrezik për interesat shtetërore dhe kombëtare. Në të kundërt, Taravari e promovoi Fetain si kuadër me biografi të shkëlqyer, i cili do të linte përkohësisht punën dhe familjen në Belgjikë për të punuar në qeverinë maqedonase. Ai, nga ana e tij, premton të forcojë transparencën e institucioneve dhe të përmirësojë praktikat e mira të qeverisjes.

Në Qeverinë e re të udhëhequr nga kryeministri Hristijan Mickoski, partneri i dytë për nga madhësia dhe numri është koalicioni VLEN, i përbërë nga disa parti politike shqiptare, të cilat parazgjedhjeve u bashkuan kundër BDI-së dhe kontribuan në kalimin e Ali Ahmetit në opozitë.

Nga radhët e VLEN-it, postet ministrore u morën nga kuadri i njohur mirë. Për shembull, në mesin e tyre është edhe zëvendëskryeministri dhe ministri i Ekologjisë Izet Mexhiti, i cili për shumë vite ishte kryetar i Komunës së Çairit dhe nënkryetar i BDI-së, para se të vendoste të formonte partinë e re – Lëvizjen Demokratike. Përveç tij, në Qeveri ka hyrë edhe një lider politik. Është Arben Taravari,cili deri para disa ditësh ishte kryetari i Komunës së Gostivarit dhe ministër vjetër-i ri i Shëndetësisë (në këtë post për një periudhë të shkurtër në vitin 2017), u nda me bashkëpunëtorin e tij shumëvjeçar Ziadin Sela para zgjedhjeve dhe tani të dy po luftojnë për një betejë ligjore për vulat e Aleancës për Shqiptarët .

Sa i përket liderëve të partive tjera nga koalicioni, kryeparlamentari u bë njeriu i parë i Alternativës Afrim Gashi dhe mori Ministrinë e Çështjeve Evropiane (Orhan Murtezani), ndërsa kryetar i Komunës së Tetovës mbeti lideri i BESA-s, Bilall Kasami ndërsa partia e tij mori dy poste ministrore. Njëra prej tyre është edhe Ministria e Politikës Sociale, Demografisë dhe Rinisë, e cila do të drejtohet nga Fatmir Limani, i njohur si i afërm i Ahmetit, i cili pati konfrontim me BDI-në dhe kaloi në BESA.Ministria e dytë është Ministria e Ekonomisë, e cila do të udhëhiqet nga Besar Durmishi, deri tani ishte kryetar i Këshillit të Komunës së Tetovës.

Nga të gjithë njerëzit e VLEN-it në Ilindenska, ministri përgjegjës për transparencë dhe qeverisje të mirë, Arben Fetai, i cili është më pak i njohur për publikun e gjerë, por që tërhoqi shumë vëmendje me biografinë e tij, si dhe me disa nga reagimet, konsiderohet si surpriza më e madhe.

KUSH ËSHTË FETAI? Fetai ka lindur në Kumanovë në vitin 1980, por është shkolluar jashtë vendit. Konkretisht, ai është diplomuar për shkenca politike në Universitetin e Lirë të Brukselit dhe ndërsa ka specializuar marrëdhënie të jashtme në Institutin për studime evropiane në Belgjikë.

Ai konsiderohet si bashkëpunëtor i ngushtë i Taravarit, drejtonte kabinetin e tij dhe ishte këshilltar i tij për politikën e jashtme. Kur së fundi e shpalli Fetain ministër të Transparencës dhe Qeverisjes së Mirë, Taravari tha se do ta lërë familjen në Belgjikë për të shërbyer në vend. Në të njëjtën kohë, ai vlerësoi edhe biografinë e tij. Ai jeton në Bruksel. Do të kthehet special për të qenë këtu në Maqedoni për të paktën 1 deri në 2 vjet. Mendoj se ai ka biografinë më të mirë nga të gjithë ata që jetojnë në Maqedoni. Do ta lërë punën dhe familjen për një periudhë të caktuar për të qenë këtu dhe për të punuar veçanërisht në temën e transparencës – tha ai. Në biografinë e tij bashkangjitur Kuvendit, thuhet se Fetai ka përvojë shumëvjeçare në institucione dhe fondacione ndërkombëtare në Belgjikë dhe Kosovë, ndërsa që nga viti 2022 punon si drejtor ekzekutiv i Institutit për Politika Publike “Arben Xhaferi” në Shkup. Që nga viti 2021, ai është koordinator global për përfaqësim të Partneritetit strategjik të financuar nga Ministria holandeze e Punëve të Jashtme dhe zbatuar nga Aidsfonds, në Bruksel. Nga viti 2010 deri në vitin 2021, ai gjithashtu punon si Këshilltar i Lartë për politikat e BE-së për projektet për përfaqësimin e fondeve globale. Gjithashtu ka punuar si këshilltar i jashtëm për projektet e BE-së për krijimin e kapaciteteve të zyrës për Integrime Evropiane në Kabinetin e Kryeministrit të Kosovës në periudhën 2005-2008. Meqë ra fjala, ai ka shtetësi të dyfishtë – maqedonase dhe belge.

„ATDHE REZERVË“

Pikërisht ka qenë puna jashtë vendit, në radhë të parë në Kosovë, si dhe fakti që ai vetë ka deklaruar se ka dy shtetësi, ka qenë shkak për reagimin e ashpër të partisë politike të Majtë, nga ku kanë theksuar se angazhimet e punës së Fetait,nuk kanë qenë kurrë të lidhura me Maqedoninë.”

Përbërja parlamentare e DPMNE-së zgjodhi për zëvendëskryeministër anëtar kuadër që nuk e njeh gjuhën maqedonase dhe as që jeton në Maqedoni. Karriera politike profesionale e Fetait ka qenë gjithmonë e lidhur me interesat e shqiptarëve të Kosovës, ndërsa politika nacionaliste ka bërë gjithmonë bashkë me promotorin më të madh të idesë së madhe shqiptare, i cili vitin e kaluar valëviti një flamur të tillë në Tetovë, Albin Kurtin. Zgjidhjet e kuadrit nuk mund të shihen në asnjë mënyrë tjetër, përveçse si asete të kuadrit që duhet të zbatojnë të ashtuquajturat Platforma e Kosovës. Është gjithnjë e më e dukshme që zyrtarët e ardhur në pushtet përpiqen të normalizojnë retorikën neobaliste të sipërpërmendur dhe të zbatojnë një politikë irredentiste”, thanë nga E majta, duke shtuar se zyrtarët me nënshtetësi të një vendi tjetër mund të jenë kërcënim për interesat shtetërore dhe kombëtare të Maqedonisë. Pas sulmeve të tilla nga e majta dhe lideri i partisë, Dimitar Apasiev, ka reaguar Fetai, duke theksuar se kur Apasiev e akuzon si “spiun të Kurtit”, në fakt është e vërtetë se është në rrugën e duhur. Ai tregoi se VLEN dhe qeveria e Kosovës do të jenë partnerë dhe aleatë, ndërsa spiunët, tha ai, i përkasin filmave të kohës së komunizmit. ,,Kurti në rajonin tonë, simbolizon rrëzimin e qeverisjeve të korruptuara me votë dhe legjitimitet popullor. Kontributin tim në Vetëvendosje, Apasievi e ka mësuar nga CV-ja ime e dorëzuar në Kuvend si kandidat i propozuar për Zëvendës Kryeministër për Qeverisje të Mirë dhe Transparencë. Nuk ka asgjë për të fshehur aty, përkundrazi është përvojë që më ka formësuar politikisht dhe pjesë e së kaluarës sime, me të cilën mburrem… Jam i sigurt se Kosova nuk ka pasur asnjëherë Kryeministër dhe Qeveri më të mirë dhe kësaj pune do t’ia shohë hajrin i gjithë rajoni. Kur fqinjët përparojnë me demokraci, kjo ndikon mirë edhe te ne. Ashtu si përmirësimet që do t’i sjellim ne në Maqedoninë e Veriut, ato do të reflektojnë pozitivisht edhe te fqinjët tanë, reagoi Fetai.

NIVELI ETIK

Pasi “360 Gradë” raportoi se edhe ministrja e Energjetikës Sanja Bozhinovska ka nënshtetësi bullgare, por nuk e ka përmendur në biografinë e saj zyrtare, Fetai ka deklaruar se dyshtetësia nuk është e ndaluar me ligj dhe deklarimi i dyshtetësisë është i domosdoshëm kur thotë ai, bëhet fjalë për një nivel etik. – Kur bëhet fjalë për zyrtarët e lartë shtetërorë, duhet të jetë një normë, pra një praktikë e mirë që instalohet në qeverisje, sepse nuk ka asgjë të diskutueshme apo të dënueshme, sidomos kur bëhet fjalë për vendet mike. Vende si Belgjika, vende të tjera të BE-së dhe NATO-s, nuk shoh asgjë që justifikon fshehjen e një informacioni të tillë. Në rastin tim, përkundrazi, besoj se ky është një standard etik dhe një standard transparence që duhet të vlejë për të gjithë – thotë Fetai. Gjithashtu, këto ditë ai ka reaguar edhe në lidhje me anketën e Odës Ekonomike, e cila, sipas tij, me shifra konkrete dëshmon përmasat epidemike të korrupsionit në Qeverinë që la LSDM-në dhe BDI-në. Meqë ra fjala, ai shpalli një luftë të pamëshirshme kundër fenomeneve të tilla.

-Gjatë vitit të kaluar, përfaqësuesit e këtij pushteti të kriminalizuar, në të gjitha eshallonet pa përjashtim, u kanë kërkuar ryshfet nga 10-100.000 euro dhe favore të ndryshme, mbi gjysmës së kompanive të anketuara. Ryshfeti është kërkuar gjatë procedurave për marrje të lejeve dhe pëlqimeve, gjatë kryerjes së inspektimeve, gjatë procedurës së doganimit dhe gjatë procedurës së tenderimit, madje disa herë brenda vitit prej të njëjtave kompani, tha Fetai. Kur e mori këtë detyrë nga paraardhësja e tij Slavica Grkovska, Fetai, ndër të tjera, tregoi se ai si zëvendëskryeministër dhe qeveria do të kenë 4 akse prioritare të veprimit në fushën e sundimit të ligjit: Evropianizmi i sistemit të drejtësisë
, Lufta pa kompromis kundër korrupsionit
, Përgjegjësia penale dhe sekuestrimi i aseteve kriminale
, Transparenca e plotë institucionale. Prioriteti kryesor i qeverisë sonë do të jetë lufta e pamëshirshme kundër korrupsionit dhe llogaridhënia nga ana e të korruptuarve. Qeveria jonë do të miratojë një strategji të re për të forcuar kapacitetet institucionale për hetimin financiar dhe konfiskimin e pasurisë së fituar me kriminalitet – tha ai dhe koha do të tregojë nëse njoftimet e tij optimiste do të bëhen realitet.

Vlatko Stojanovski-Fokus